Παιγνιοθεραπεία και Θεραπευτικό παιχνίδι
Η Παιγνιοθεραπεία (Play Therapy) είναι μια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 3-12 χρονών, ανεξάρτητα από το φύλο και το πολιτιστικό υπόβαθρο τους. Το βασικό εργαλείο επικοινωνίας μεταξύ του παιδιού και του θεραπευτή στην Παιγνιοθεραπεία είναι το παιχνίδι. Κι αυτό γιατί το παιχνίδι θεωρείται ότι είναι η φυσικός τρόπος επικοινωνίας του παιδιού και το πεδίο που το παιδί μπορεί να διευρύνει την επαφή του με τον έξω κόσμο. Το παιχνίδι βοηθάει τα παιδιά να αναπτυχθούν τόσο σωματικά όσο συναισθηματικά και κοινωνικά. Ενισχύει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα και καλλιεργεί την εμπιστοσύνη και τη συγκέντρωση.
Το μοντέλο της APAC (The Academy of Play and Child Psychotherapy) βασίζεται στις θεωρίες των Virginia Aixline, Carl Rogers, Margaret Lowenfeld και Rachel Pinney και υποστηρίζει ότι τα παιδιά είναι σε θέση από πολύ μικρή ηλικία να παίρνουν αποφάσεις και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους ανάλογα με την ηλικία και τις ικανότητες τους. Αν αυτές οι ικανότητες καλλιεργηθούν, το παιδί γίνεται πιο ευτυχισμένο, ολοκληρωμένο και με αυτοπεποίθηση. Επίσης, αποδέχεται την αυθεντία των φροντιστών του διατηρώντας τη δυνατότητα του να παίρνει πρωτοβουλίες.
Το Θεραπευτικό Παιχνίδι με βάση το μοντέλο της APAC είναι μη-κατευθυντικό και απευθύνεται σε παιδιά με ήπιες ως μέτριες συναισθηματικές και ψυχολογικές δυσκολίες. Απαραίτητη προϋπόθεση για το θεραπευτικό παιχνίδι είναι η ύπαρξη ενός ασφαλούς περιβάλλοντος, του playroom, όπου επιτρέπεται στο παιδί να παίζει με όσο γίνεται πιο λίγα, αλλά απαραίτητα, όρια. Αυτό επιτρέπει στο παιδί να ξεδιπλωθεί και να δοκιμάσει να παίξει με μια μεγάλη γκάμα παιχνιδιών και δημιουργικών μέσων, μέσω των οποίων επικοινωνεί με τον θεραπευτή. Ο χρόνος στο playroom είναι μια Special ώρα (σχεδόν 40 λεπτά) στην οποία ο θεραπευτής είναι εκεί μαζί του και εκείνο μπορεί να επιλέξει τι θα κάνει. Μέσα από το παιχνίδι και την επικοινωνία με τον θεραπευτή το παιδί αναγνωρίζει τα συναισθήματα του και αποκτά δεξιότητες για να τα εκφράσει με εποικοδομητικό τρόπο και να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που έχει και που δεν μπορούσε μόνο του να τις επιλύσει. Ταυτόχρονα αποκτά ψυχική ανθεκτικότητα και μια πιο θετική άποψη για τη ζωή του στο μέλλον.
Η Παιγνιοθεραπεία είναι αποτελεσματική σε ποσοστό 74% των περιπτώσεων ύστερα από έρευνες που έκανε η PTUK (Play Therapy UK) σε δείγμα 10.000 περιστατικών.
Για ποια θέματα είναι κατάλληλο το Θεραπευτικό παιχνίδι:
Προβλήματα συμπεριφοράς
Δυσκολίες συγκέντρωσης και μάθησης
Δυσκολίες στην κοινωνική προσαρμογή
Δυσκολίες στην απόκτηση φίλων ή στο παιχνίδι
Δυσκολίες μετά από χωρισμό ή διαζύγιο γονιών
Εφιάλτες ή διαταραχές ύπνου
Άγχος ή ανησυχία
Πένθος
Ανασφάλεια και ανησυχία λόγω της πανδημίας του ιού COVID-19
Η συνεργασία με τους γονείς, και ορισμένες φορές με τα εκπαιδευτικά πλαίσια, θεωρείται πολύ σημαντική για να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά η θεραπευτική αλλαγή.
